Pierwszy potwierdzony przypadek ptasiej grypy w Niemczech

Główny Lekarz Weterynarii otrzymał od Komisji Europejskiej informacje o wykryciu w dniu 5 listopada br. na terytorium Niemiec wysoce zjadliwej grypy ptaków podtypu H5N8. Choroba została potwierdzona w jednym z sześciu budynków gospodarstwa utrzymującego 31 tys. sztuk indyków przeznaczonych na tucz.

Ww. gospodarstwo znajduje się w Heinrichswalde, powiat Vorpommern - Greifswald, kraj związkowy Meklemburgia Pomorze Przednie. Niemieckie władze weterynaryjne poinformowały, iż od 1 listopada br. w ww. gospodarstwie zaobserwowano podwyższoną śmiertelność zwierząt. W związku z potwierdzeniem przez prywatne laboratorium grypy ptaków typu H5 już od 4 listopada br. gospodarstwo zostało objęte ograniczeniami. W dniu 5 listopada br. krajowe laboratorium referencyjne (Instytut Friedricha Loefflera - FLI) potwierdziło wystąpienie wysoce zjadliwej grypy ptaków podtypu H5N8. W związku z powyższym w dniu 6 listopada br. rozpoczęto zabijanie z zachowaniem środków bezpieczeństwa zwierząt w gospodarstwie. Zgodnie z dyrektywą Rady 2005/94/WE z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie wspólnotowych środków zwalczania grypy ptaków i uchylająca dyrektywę 92/40/EWG, wokół gospodarstwa zostały wyznaczone obszary – zapowietrzony (o promieniu 3 km) i zagrożony (o promieniu 10 km). W ww. obszar obejmuje poza terenem kraju związkowego Meklemburgia Pomorze Przednie, także niewielką część kraju związkowego Branderburgia. Oprócz likwidacji drobiu w zakażonym gospodarstwie także cały drób w gospodarstwach położonych w strefie zapowietrzonej jest poddawany ubojowi i utylizowany. Dodatkowo zostały wdrożone badania kliniczne w fermach drobiu położonych w strefie zagrożonej. Niemieckie służby weterynaryjne poinformowały, iż według ich wiedzy żaden drób oraz mięso drobiowe nie było wysyłane z ww. gospodarstwa do innych landów niemieckich, krajów trzecich oraz PCz. Jednakże mając na uwadze sytuację epidemiologiczną, Główny Lekarz Weterynarii polecił sprawdzić, czy z terenu ww. powiatu zostały wysłane do Polski przesyłki drobiu żywego, mięsa drobiowego oraz jaj wylęgowych w okresie od 1 października 2014 r. Główny Lekarz Weterynarii polecił w przypadku wykrycia takich przesyłek o objęcie wzmożonym nadzorem weterynaryjnym stad, do których przywieziono ww. przesyłki. W dniu 6 listopada 2014 r. KE przyjęła decyzję wykonawczą 2014/778/UE dotyczącą niektórych tymczasowych środków ochronnych w odniesieniu do wysoce zjadliwej grypy ptaków podtypu H5N8 w Niemczech.

W dniu 16 listopada br. Główny Lekarz Weterynarii otrzymał od Komisji Europejskiej informacje o wykryciu na terytorium Holandii wysoce zjadliwej grypy ptaków podtypu H5N8. Choroba została potwierdzona  w jednym z obiektów fermy, w której utrzymywano 150 tys. kur niosek. Ww. gospodarstwo znajduje się w miejscowości Hekedorp gmina Oudewater w prowincji Utrecht. Z dostępnych danych wynika, że szczep wirusa prawdopodobnie jest identyczny jak ten stwierdzony 5 listopada br. w Niemczech. W związku z potwierdzeniem grypy ptaków typu H5N8 w badaniu laboratoryjnym, przeprowadzonym w krajowym laboratorium referencyjnym, już od 16 listopada br. gospodarstwo zostało objęte ograniczeniami. Rozpoczęto zabijanie zwierząt w gospodarstwie z zachowaniem środków bezpieczeństwa. Zgodnie z dyrektywą Rady 2005/94/WE, wokół gospodarstwa zostały wyznaczone obszary – zapowietrzony (o promieniu 3 km) i zagrożony (o promieniu 10 km).

Ponadto, Europejskie Centrum Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) opracowało analizę na podstawie dotychczas zebranych informacji i prac naukowych dotyczących wirusa grypy podtypu H5N8. Powyższa analiza wskazuje, że przypadki zakażenia zwierząt wirusem grypy ptaków podtypu H5N8 stwierdzane są w południowo-wschodniej Azji od 2010 r., natomiast zakażenie tym wirusem w stadzie indyków w Niemczech jest pierwszym takim przypadkiem stwierdzonym w Europie. Na obecnym etapie dochodzenia epizootycznego nie wyklucza się przeniesienia wirusa przez ptaki wędrowne. Z uwagi m.in. na fakt, iż nigdy nie stwierdzono zakażenia ludzi tym wirusem w żadnym państwie (nawet w państwach, w których wirus występował u zwierząt), zgodnie z opinią ECDC zagrożenie dla zdrowia publicznego związane z wystąpieniem wirusa grypy ptaków podtypu H5N8 jest bardzo niskie. Dodatkowo, ryzyko zakażenia odzwierzęcego w państwach Unii Europejskiej jest uznawane za ekstremalnie niskie.

Jednocześnie, zgodnie z powyższą analizą, nie ma podstaw do uznania, aby możliwe było zakażenie ludzi w drodze konsumpcji mięsa i produktów drobiowych poddanych obróbce termicznej (m.in. jaj) z uwagi na bardzo dużą wrażliwość na wysoką temperaturę wirusów grypy ptaków. Jednakże osoby mające kontakt z drobiem podejrzanym o zakażenie lub zakażonym albo zwłokami takiego drobiu, powinny stosować odpowiednie środki zapobiegawcze (np. stosowanie odzieży ochronnej) i informować służbę zdrowia, jeśli zaobserwują u siebie jakiekolwiek zmiany w stanie zdrowia wskazujące na chorobę grypopodobną.

W związku z zaistniałą sytuacją w celu eliminacji potencjalnego zagrożenia, Główny Lekarz Weterynarii polecił wojewódzkim lekarzom weterynarii:

-        sprawdzenie czy z obszarów opisanych w decyzjach Komisji Europejskiej, były wysłane do Polski przesyłki drobiu żywego lub jaj wylęgowych w okresie od 26 października 2014 r. do chwili obecnej;

-        w przypadku stwierdzenia ww. przesyłek - skontrolowanie stanu zdrowia ptaków w miejscach docelowych;

-        objęcie wzmożonym nadzorem stad drobiu na terenie całego kraju oraz reagować niezwłocznie 
na sygnały mogące świadczyć o podejrzeniu zachorowań ptaków;

-           dokonanie w trybie pilnym przeglądu i ewentualnej aktualizacji planów gotowości zwalczania HPAI na szczeblach wojewódzkim i powiatowym, w szczególności w zakresie danych adresowych odpowiednich instytucji i podmiotów zajmującymi się uśmiercaniem i utylizacją zwierząt;

-        weryfikację stanu magazynów przeciwepizootycznych pod kątem HPAI;

-        przekazanie informacji o powyższej sytuacji epizootycznej lekarzom weterynarii wolnej praktyki oraz podmiotom zajmującym się utrzymywaniem drobiu.

Ponadto, Główny Lekarz Weterynarii poinformował Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, że w związku z istniejącym zagrożeniem przeniesienia wirusa za pośrednictwem ptaków wolnożyjących, a także mając na względzie rozwój sytuacji epizootycznej, może wystąpić konieczność podjęcia dodatkowych środków w celu ochrony stad drobiu na terytorium Polski, w tym rozważenie wydania rozporządzenia o nakazie utrzymywania drobiu w zamknięciu.